Terug naar overzichtDouane Nederland maakt sinds januari 2020 geen deel meer uit van de Belastingdienst. Een verandering die kansen biedt, ontdekte woordvoerder Maarten Molenbeek. “Van een clubje binnen een grote organisatie zijn we naar een groot, zelfstandig team gegaan. In plaats reactief vragen af te handelen, denken we nu na over welk verhaal we zélf willen vertellen.”
Wat is het verhaal van Douane Nederland?
“Om te beginnen: we doen veel meer dan drugsvangsten alleen. Ook is de douane niet waar je ‘doorheen’ moet op Schiphol; dat is de beveiliging. De douane, een uitvoeringsorganisatie, valt onder het ministerie van Financiën. Wij controleren de goederenstromen die ons land binnenkomen en verlaten. Dit doen we in samenwerking met andere organisaties. Dat vraagt veel afstemming voor mij als woordvoerder, want wie vertelt welk verhaal en met welke toon? Neem bijvoorbeeld een drugsvangst in de Rotterdamse haven. Daarbij werken we samen met het OM, de Zeehavenpolitie en de FIOD. De zaak is om voor elke partij het juiste verhaal de wereld in te krijgen.”
En hoe doe je dat?
“Door niet alleen reactief vragen te beantwoorden, maar door proactief na te denken of we zelf het verhaal kunnen vertellen. En dat kunnen we ook, want in ons team zitten – naast woordvoerders en communicatieadviseurs – ook contentmakers. Voor mij is werken in een team in opbouw en werken voor een uitvoeringsorganisatie een verfrissende manier van werken. Ik bezoek regelmatig het werkveld waar noeste arbeid wordt verricht. Hier hoor je de verhalen en denken we na over posts op de sociale media. Oftewel: laat zien hoe interessant het werk van de Douane is! Zo hebben we vorig jaar met tv-zender Rijnmond een item gemaakt over hoe de douane drones gebruiken als opsporingsmiddel. Natuurlijk komt niet alles wat we bedenken in de krant. Was het maar zo makkelijk!”
Wat zijn voor de douane ingewikkelde persvragen?
“Vooral de vragen van onderzoeksjournalisten. Want het controlewerk van de douane is soms behoorlijk technisch. Bovendien mogen we niet alles delen. Maar ook deze vragen begeleiden we goed. We nodigen de journalist uit, en we leggen vervolgens meer achtergrond uit. De journalist kan soms niet alles met het publiek delen, maar krijgt zo wel een bredere context.”
Dan moet de vertrouwensband goed zijn…
“Dat klopt, maar dat vind ik niet meer dan logisch. In ons vak is het onderhouden van een goede relatie altijd belangrijk. Je kent elkaars belangen en daarom houd ik van een positieve benadering: waar ontmoet je elkaar en hoe kun je elkaar tegemoetkomen? Het is niet wij tegen zij. Soms heeft het een kop koffie nodig, maar meestal kom ik er wel uit. Zo begrijp ik best dat je bij een journalist niet zijn verhaal met track changes kunt ombouwen. Zulke woordvoerders zijn er ook, maar dat is niet mijn aanpak.”
Op welk verhaal ben je trots?
“Op hoe wij, samen met de Belgische douane, afgelopen januari in Antwerpen de nieuwste drugscijfers presenteerden. Zowel in Rotterdam als in Antwerpen werken veel drugscriminelen. Het is daarom goed om als één front naar buiten te treden. We laten hiermee zien dat we er samen de schouders onder zetten, dat we kennis en capaciteiten optimaal benutten. Zo creëren we vertrouwen. De opkomst van de pers tijdens die presentatie was gigantisch. Veel Europese landen waren vertegenwoordigd. Misschien logisch, maar toch had ik het niet verwacht.”
Jij blijft voorlopig nog verhalen vertellen voor de douane?
“Absoluut. Er zijn nog veel activiteiten van de douane waar niemand van weet. Wist je bijvoorbeeld dat de douane het druk heeft met de vele bloemenvrachten die uit Maastricht naar Oost-Europa gaan? Of wist je dat ze in Spanje jonge palingen in koffers stoppen die ze via Schiphol naar China laten vliegen? In China roken ze de palingen, en vervolgens komt de hele partij weer het terug in Europa. Bizar toch? Zo gebeuren er veel bijzondere dingen in de wereld waar de burger niets van weet. Dus namens de douane kan ik nog genoeg verhalen vertellen.”