Terug naar overzichtTot een paar jaar geleden had journalist Martin de Vries dagelijks contact met woordvoerders. Inmiddels staat hij als hoofdredacteur aan het roer van de Loonwerker en de Akkerbouwkrant en reflecteert hij – met enige afstand – op zijn relatie met ‘de andere kant’. “Er zijn veel situaties waarin woordvoerders van grote meerwaarde zijn.”
Je werkt voor de vakbladen de Loonwerker en de Akkerbouwkrant. Waar komt jouw affiniteit met de agrarische sector vandaan?
“Ik ben opgegroeid in het Friese Oudehaske. Mijn ouders woonden aan het ‘voeteneind’ van het dorp. Het boerenleven interesseerde mij, maar ik heb zelf geen agrarische roots. Door mijn stage tijdens de opleiding journalistiek kwam ik bij Persbureau Noordoost in Heerenveen terecht. Een persbureau dat voor agrarische vakbladen werkt. Zo kwam ik weer in aanraking met het platteland en de boerenbedrijven. Die doelgroep interesseert mij.”
Als je in de spiegel kijkt, wat voor journalist zie jij dan?
“Een ijverige en toegankelijke journalist, maar ook een die nooit een zakelijke houding zal aannemen. Ik ben oprecht geïnteresseerd en vraag altijd door. Hierdoor lijk ik niet kritisch, maar krijg ik wel alles boven water.”
Hoe ervaarde jij als journalist het contact met woordvoerders?
“Voor een regionale nieuwssite had ik vaak contact met woordvoerders van de gemeente, de politie en de brandweer. Zo regelmatig zelfs, dat ik ze goed leerde kennen. Bij woordvoerders van de gemeente legde ik vaak meerdere vragen neer om uit te zoeken. Dat werkte fijn. Tegelijk trok ik soms een ambtenaar of wethouder tijdens een raadsvergadering aan zijn jasje, omdat een wedervraag dan sneller is beantwoord. Niet verboden natuurlijk, al merkte ik wel dat ze de informatie liever langs de officiële kanalen deelden – zelfs bij totaal niet spannende zaken. Dat vond ik weleens omslachtig.”
Gold dat ook voor jouw contact met politiewoordvoerders?
“Soms wel. Bijvoorbeeld als een politiebericht meerdere vragen opriep. Dan belde ik op, terwijl ze ook direct meer duidelijkheid in het persbericht hadden kunnen geven. Dat voorkomt een hoop telefoontjes. Toch herinner ik me ook situaties dat ik blij was dat er een woordvoerder aanwezig was, zoals bij een noodlottige bootbrand waarbij een kind om het leven kwam. De boot was van de opa en oma, en het kind logeerde bij hen. De grootouders overleefden de brand en werden aan wal gebracht. Op diezelfde plek stond de pers met de politiewoordvoerder. Ik zag hoe oma het uitschreeuwde van verdriet en dat voelde zo ongemakkelijk! Ik vond het fijn dat de woordvoerder ons over het drama vertelde, zodat ik als journalist op een respectvolle manier afstand kon bewaren.”
In je huidige werk heb je bijna niet meer met woordvoerders te maken. Met wie dan wel?
“Ik heb direct contact met specialisten van bedrijven en natuurlijk met de boeren. Veel bedrijven hebben een afdeling communicatie. Die zijn de schakel tussen mij en de specialist, in plaats van dat ze het woord voeren. Een voordeel? Ik kan altijd op korte termijn iemand spreken. Een nadeel? Ik krijg de informatie niet gebundeld. Stel, ik wil iets weten over stikstof. Dan kan het gebeuren dat ik door het hele bedrijf gestuurd wordt en iedereen een quote geeft.
Wat me ook opvalt: communicatieafdelingen willen het artikel graag vóór publicatie lezen. In principe vind ik dat niet erg, want ik ben immers niet de specialist, slechts een toehoorder. Het kan dat ik iets verkeerd interpreteer. Daarom laat ik ieder verhaal altijd nalezen, al werkt het erg vertragend als iedereen z’n plasje erover doet…”
Hoe houd je de relatie met ‘de andere kant’ goed?
“Door redelijk te blijven en te denken vanuit de perspectief van die ander. Het is in ieders belang dat het artikel goed in het vakblad komt. Als je dat voor ogen houdt, dan hoeft er nooit frictie te ontstaan. In het geval van woordvoerders en journalisten denk ik dat er meer begrip voor elkaars vak zou kunnen zijn. Realiseer je waarom de ander handelt zoals die handelt. Het is niet altijd onwil.”
Zie jij jezelf ooit als woordvoerder werken?
“Nou… Ik vind wel dat er te weinig oud-journalisten als woordvoerder werken, omdat zij heel goed aanvoelen wat de ander wil horen of nodig heeft. Toch zit ik momenteel erg op mijn plek, al sluit ik zeker niets uit.”